SUNAR
Bazı
grafikler
neden
daha iyi?
İyi uygulanmış bir
'veri hikayeleştirme' nasıl bir etki yaratıyor?
Bir grafiÄŸin rahatça anlaşılmasını saÄŸlayan ÅŸey ne?
Birlikte inceleyelim. Ä°kinci grafik gözümüze daha profesyonel ve anlaşılır görünüyor deÄŸil mi? Bunlara biraz yakından bakalım.
Önce ilkini inceleyelim.
Renkler, font ve genel yapı ‘Ben Excel’im’ diye bağırıyor. Excel’de default ayarlar ile yapılmış her grafik amatör görünür.
BaÅŸlık bunun ne grafiÄŸi olduÄŸunu söylüyor ama ne anlamamız gerektiÄŸini bize anlatmıyor.
Proje A hibe fonundan sonra diÄŸer projelere göre çok daha fazla geliÅŸmiÅŸ, ama bunu grafikte doÄŸrudan söyleyen bir gösterim yok. Biz üzerine düÅŸününce buluyoruz.
Yüzdelerin kaç olduÄŸunu görebiliyor muyuz? Hayır. Kılavuz çizgileri takip edip tahmin etmek durumundayız.
Lejant okuma sırasına göre en sonda yer alan en alt kısımda. GrafiÄŸi anlamak için önce en alta gitmek, sonra yukarı çıkmak gerekiyor.
Şimdi de diğerine bakalım.
Grafikteki mesajı daha baÅŸlarken aldık. ‘Proje sonuçları’ gibi statik bir baÅŸlık yerine argüman ve mesaj içeren bir baÅŸlık.
Mesaj ile ilgili veri ön planda. A Projesi’nin %11’den %74’e çıkışı ilk bakışta görünüyor.
Mesaj ile uyumlu olacak ÅŸekilde renklendirme var. A projesi dışındakiler ise gri tonlarda, yani pasif/ikincil anlamında. Göz doÄŸrudan renkli kısma gidiyor ve mesajı destekliyor.
Grafik Excel’de hazırlanmış gibi deÄŸil de sanki kurumsal bir ÅŸirketin yıllık faaliyet raporundan alınmış gibi profesyonel duruyor.
Grafikte eksenler, kılavuz çizgiler vs. yok. Sadece mesaja hizmet eden öÄŸeler mevcut. Geri kalanlar atılınca yalın ve temiz bir görünüm saÄŸlanmış.
Bir grafiÄŸe baktığımızda tek tek bu analizleri yapmasak da beynimiz bir bütün olarak tüm bu tasarım unsurlarını deÄŸerlendirip bize grafiÄŸin iyi ya da kötü olduÄŸunu söylüyor.
Veriler ile bir mesajı iletmek için ham bir grafiÄŸin ötesine geçmek gerek.
Konuşmayan bir grafik mesajı iletemez.
Bu grafiÄŸi bir sunumda gösterdikten sonra üzerine birinin konuÅŸup açıklaması gerekir. EÄŸer bir raporda yer alsa ya da e-posta ekinde gönderilse karşı tarafa veriden bir deÄŸer sunmaz. Buna bakan kiÅŸinin ayrıca veriyi inceleyip keÅŸfetmesi lazım. Bu da o kiÅŸi için ilave yük ve zaman kaybı.
Mesaj ve onunla uyumlu bir grafik rahat anlaşılır.
Böyle bir grafik ise kendi kendine konuÅŸabilir. Mesajı ve anlatmak istediÄŸi ÅŸey net olarak üstte belirtilmiÅŸ. Bu mesaj ile birlikte grafiÄŸe baktığımızda finanse edilen araÅŸtırma sayısının 2018’den sonra arttığını, burada fonlamanın da bu yıl arttığını vurgulayan görsel öÄŸeler mevcut. Yani mesaj ile uyumlu bir görselleÅŸtirme karşımızda.
Bazen ne anlatacağımıza göre grafiÄŸin odağı deÄŸiÅŸir.
Bir süpermarketin tüm ÅŸubeleri ile tek bir ÅŸubesindeki kategorilere göre karlılık kıyaslamasını gösteren ÅŸu grafiÄŸe bakalım. Ne görünüyor? Gri renkli olan bar, yani ‘yiyecek’ hayli yüksek gibi. DiÄŸer kategorilerde de tüm ÅŸubelerin üstünde ya da altında olanlar mevcut. Peki bu grafikte anlatılan ne? Ya da neyi söylemeye çalıştığımız belli mi?
Mesela ÅŸöyle
iki farklı hale getirsek ne olur?
Aynı veri iki farklı mesaja gidebiliyor deÄŸil mi? DüÅŸüklük ve olumsuzluk olan kategorilerden de bahsedebiliriz, ya da tersine güçlü ve olumlu olanlardan. Ve hangisinden bahsediyorsak o mesajı gösteren ÅŸekilde grafiÄŸin üzerinde odak ayarlaması yapıyoruz. Renk ile, kontrast ile, vurgular ile mesajı öne çıkartıyoruz.
Buraya kadar okuduysan sana kötü bir haberimiz var. Artık gördüÄŸün sıradan Excel grafikleri gözüne batacak ve seni rahatsız edecek :)
Ä°yi tarafından bakalım, bu örnekler aklının bir köÅŸesinde olacağı için artık daha anlaşılır ve profesyonel görünen grafikler, raporlar ve sunumlar hazırlayabileceÄŸini biliyorsun.
© 2022.
